Α(φιλο)κερδείς σχέσεις!

Ο  πολιτισμός  του  θυμού,  απόρροια  της  κοινωνικής  κρίσης  (  και  όχι  μόνο  της  οικονομικής)  έχει  αντίκτυπο  αναμφίβολα  και  στις  διαπροσωπικές  σχέσεις .  Η  κρίση  στον  ιστορικό  θεσμό  της  φιλίας  είναι  γεγονός  παρά  την  πηγαία  ανάγκη  του  ανθρώπου  για  ένταξη  σε  ομάδες  κοινωνικοποίησης,  στις  οποίες  επιδιώκει  την  ισότιμη  συμμετοχή  και την  ανιδιοτελή  προσφορά.  Ο  επαναπροσδιορισμός  της  φιλίας,  αφού  αναφερθούν  τα  στοιχεία  που  την  πλήττουν , κρίνεται  απαραίτητος.

(Η ανταπόκριση μου στο κάλεσμα του γνωστού μου και πρώην ενοίκου του διπλανού σπιτιού της πολυκατοικίας όπου διαμένω , Παναγιώτη ( Νότη όπως τον γνωρίζωεγώ)  για συμμετοχή στο blog ήταν άμεση.  Σε αυτήν την πρώτη απόπειρα να γράψω και εγώ κάτι που ίσως αξίζει να διαβαστεί, αποφάσισα να ασχοληθώ με το τεράστιο κεφάλαιο που ονομάζεται φιλία. Αφορμή στάθηκε η συγγνώμη που ζήτησα από ένα φίλο μετά από περίπου τρία χρόνια, αφού βρήκα το σθένος να παραδεχθώ πως πρόδωσα τη φιλία μας.)

  Αρχικά  αξίζει  να  αναφερθεί , πως  σύμφωνα  με  έναν  ορισμό   φιλία  είναι  η  εκούσια σχέση  μεταξύ  δυο  ατόμων,  η  οποία  εμπεριέχει  αμοιβαία  αποδοχή,  επιθυμία  για συναναστροφή,  οικειότητα,  εμπιστοσύνη,  ψυχολογική  (και  υλική )  υποστήριξη, αλληλεξάρτηση,  διαχρονικότητα  και  δεν  εδραιώνεται   λόγω   κοινωνικής   σκοπιμότητας, συγγένειας   ή   σεξουαλικής   έλξης.   Ο  φίλος  είναι  το  καταφύγιο  στις  δύσκολες  στιγμές.  Περισσότερη οικειότητα  αισθάνεται  κανείς  κάποιες  φορές  με  κάποιον  φίλο/  φίλη  παρά  με  τα  αδέρφια  του  (αν  έχει).Είναι  αυτός  που  θα  μάθει  πρώτος  αν  βλέπεις  ερωτικά  κάποιο άτομο  ή  για  την  εξέλιξη  μιας  σχέσης  σου,  αυτός  που  θα  εκμυστηρευτείς  μια  <<ζαβολιά>>,  αυτός  που  θα  σε  υποστηρίξει  σε  διαφωνία  με  τους  γονείς  σου  και  άλλα  πολλά.   Ζητάς  συμβουλές,  ψυχολογική  υποστήριξη  και  εκμυστηρεύεσαι  ό,τι  σε  προβληματίζει. 

 Σε  αυτό  το  σημείο  είναι  επιτακτική  η  διάκριση  του  φίλου  από  το  γνωστό.   Με  το  γνωστό  δεν  έχεις  θεμελιώσει  την  ίδια  σχέση  αμοιβαίας  εμπιστοσύνης ,  αλληλοκατανόησης  και  αλληλοσεβασμού,  την  οποία  έχεις  <<χτίσει>>  με  το  φίλο.  Ο  αληθινός  φίλος  δεν  είναι  πλάι  σου  μόνο  στον  ελεύθερο  χρόνο  για  να  γεμίσεις  ευχάριστα  τη  μέρα  σου,  αλλά  συμπαραστέκεται  στις  λύπες  και  ενθαρρύνει  σε  κάθε  δύσκολη  στιγμή.   Πέρα  από  την  ανάγκη  ένταξης  σε  μια  ομάδα  (  είτε  δυο  είτε  περισσότερων  ατόμων)  που  ικανοποιεί  η  φιλία,  βοηθά  τα  μέλη  της  να  αποκτήσουν  αυτογνωσία  από  τη  στιγμή  που  τα  υπόλοιπα  μέλη  της  παρέας  ασκούν  καλοπροαίρετη  κριτική.

Όμως  διαβάζοντας  τα  παραπάνω  θα  σκεφτεί  κανείς  ότι  περιγράφουν  συχνά  μια  ουτοπία.  Αρκετοί  έχουν  βιώσει   την  προδοσία  και  πιθανόν  κάποιο  πισώπλατο  μαχαίρωμα  από  φίλους  τους,  ενώ  πρόλαβαν  να  εξιδανικεύσουν  τη  μεταξύ  τους  σχέση.  Μπορεί  να  έχουμε  γίνει  μέλη  μιας  φιλίας  που  απώτερους  σκοπούς  είχε  την  επίδειξη,  τη  σκοπιμότητα  και  την  εξυπηρέτηση  ιδιοτελών  συμφερόντων.  Η  κακόβουλη  κριτική  που  στόχο  έχει  να  βλάψει  μπορεί  να  ευδοκιμήσει  σε  μια  φιλία,  εφόσον  τα  μέλη  της  παρέας  παρεκκλίνουν  από  το  στόχο  για  τον  οποίον  τη   συγκρότησαν.  Ακόμα  και  το  διαδίκτυο  μπορεί  να  συντελέσει  αρνητικά  είτε  στη  δημιουργία  μιας  φιλίας  είτε  στην εξέλιξη  μιας  άλλης.  Από  τη  μια  πλευρά  μπορεί  να  βρεις  <<ιντερνετικούς  φίλους>>  με  τους  οποίους  δε  θα  έχεις  αληθινή  επαφή,  αλλά  θα  τους  συναντάς  μόνο  μέσα  από  την  οθόνη.  Έπειτα  αρκετές  φιλίες  έχουν  αποδομηθεί  και  τελικά  διαλυθεί  λόγω  του  περιορισμένου  ελεύθερου  χρόνου,  ο  οποίος   σπαταλιέται  στο  pc.  Το  χειρότερο  όμως  από  όλα -  κάτι  που  πραγματικά  πληγώνει -  είναι  η  στιγμή  που  αντιλαμβάνεσαι  ότι  ο  φίλος  ή  αγνοεί  ή  ξεχνάει  όσα  του  έχεις  προσφέρει  (φυσικά  δεν  εννοώ  τα  υλικά  αγαθά).

Αναπόφευκτα  σε  ένα  τέτοιο  θέμα  αποτυπώνονται  προσωπικές  εμπειρίες  του  γράφοντος.  Μιλώντας  για  επαναπροσδιορισμό  του  όρου  φιλία,  σκέφτεται  κανείς  κάποιες  προτάσεις ,  ώστε  να  ξαναβρεί  τη  χαμένη  της  αίγλη  σε  μια  απρόσωπη  κοινωνία  που  περνά  κρίση  ακόμα   και  στην  εκδήλωση  συναισθημάτων.  Μπορείς  να  είσαι  πραγματικός  φίλος  απέναντι  στο  φίλο.  Τί  θα  κάνει  εκείνος  επαφίεται  στη  δική  του  κρίση.  Η στοργικότητα,  η  αμεσότητα  και  η  αγάπη  χαρακτηρίζουν  την  ιδανική  φιλία.  Το  ψέμα,  η  χαιρεκακία  και  το  μίσος  δε  χωρούν  σε  μια  υγιή  φιλική  σχέση.  Η  ειλικρίνεια  που  θα  διέπει  τις  σχέσεις  χτίζει  την  εμπιστοσύνη  και  γκρεμίζει  την  αβεβαιότητα  και  την  καχυποψία.  Άλλωστε  είναι  αποδεκτό,  πως  σε πολλών  ειδών  σχέσεις  δεν  υπάρχει  πάντα  σύγκλιση  απόψεων.  Διαφωνίες  ακόμα  και  καβγάδες  είναι  τα  στοιχεία  που  ανατροφοδοτούν  το  ενδιαφέρον  της  φιλίας  και  συμβάλλουν  στην  πνευματική  ωρίμανση  των  μελών της.

Σε  τέτοιες  σχέσεις  το   κέρδος  είναι  πνευματικό  και  ηθικό   αλλά  σε καμία  περίπτωση  υλικό. Κλείνοντας  υπογραμμίζω  πως  είναι  σημαντικό για τον  καθένα  να  αναγνωρίζει  τα λάθη  του  και  να  ζητά  συγγνώμη  από  το  φίλο  που  στεναχώρησε  όσο  δύσκολο  και  αν  είναι  για  κάποιον  να  υπερβεί  τον  εγωισμό  του (  εμένα  με  πήρε  3  χρόνια).   Οφείλουμε  να  παραδεχτούμε  πως  η  φιλία  είναι  ευτύχημα  σπάνιο  και πως από προσωπικά  βιώματα  ο  καθένας  μας  διαπιστώνει, ότι οι  πραγματικές  και  γνήσιες  σχέσεις  ( άρα  και  φιλίες)  μπορούν  να  αντέξουν   στο χρόνο.

Θα  μπορούσα  να  γράψω  πολλές  ακόμα  σκέψεις  που  απορρέουν  από  προσωπικές  εμπειρίες.  Ωστόσο  κάπου  έπρεπε  να  σταματήσω  για  να  μην  κουράσω  παραπάνω  όσους  αποφάσισαν  να  διαβάσουν αυτό το θέμα.  Περιμένω  με  ανυπομονησία  τις  απόψεις  σας!

Του  Σάββα Μ.